Harcerskie sprawności
Nie wiem, czy wcześniej to napisałam, a chciałabym żebyś wiedział Druhu i Druhno, że jedną z największych różnic (których wcale nie ma aż tak dużo) w naszych organizacjach ZHP jest trochę ta metodyka harcerska właśnie. Nie chodzi mi o formę pracy w drużynach, tylko bardziej o podział wiekowy.
Zarówno w Organizacji Harcerek jak i w Organizacji Harcerzy w ZHP Świat, metodyka harcerska reprezentuje przedział wiekowy od 11-stu do 15-stu lat. Tymczasem w ZHP w Polsce to jest 10 - 13 lat.
Żeby obecne wpisy miały jakiś logiczny sens, jeśli coś dotyczy bardziej metodyki hs - harcerzy starszych (kolejna metodyka harcerska w Polsce o której będę pisać), to tutaj pominę ten temat i poruszę go w kolejnych publikacjach - gdy będę pisała o harcerzach starszych.
W ZHP Świat nie ma harcerzy starszych, po byciu harcerką czy harcerzem dołączasz do drużyny wędrowniczej.
Dzisiaj porozmawiamy o sprawnościach. Druhno i Druhu, jakbym Cię zapytała co to są sprawności harcerskie, co byś mi powiedziała/ powiedział?
Zakładam, że jakbym robiła ankietę wśród harcerek i harcerzy i zapytała ich co to są sprawności, część z nich powiedziałaby że to są naszywki przyszywane na prawym rękawie munduru. O ile nie o to mi chodziło zadając to pytanie, trudno byłoby mi się z Kasią czy Jasiem nie zgodzić - oba nasze ZHP mają okrągłe naszywki na które mówi się ‘sprawności’, które przyszywa się na prawy rękaw do munduru.
Na pytanie co to sprawność, internet odpowie “wykazana w praktyce biegłość harcerza w konkretnej dziedzinie, która potwierdza posiadane umiejętności. Aby ją zdobyć, harcerz musi przejść przez "próbę", czyli ustalić z drużynowym zadania, które wymagają praktycznego zastosowania danej umiejętności.”
W książce Ewy Grodeckiej “O metodzie harcerskiej i jej stosowaniu” możemy przeczytać, że sprawności mają ‘ogromne znaczenie wychowawcze’ oraz, że ich zadaniem jest zaspokajanie indywidualnych zainteresowań osobistych harcerek.
W Polsce poznałam hasło, które jest już chyba nierozerwalne z polskim harcerstwem, które brzmi “Sprawności na całe życie”.
Myślę, że wszystkie te cztery ‘definicje’ combined tworzą całkiem niezły obraz tego, czym jest sprawność. Jakie więc zainteresowania możemy zaspokajać w harcerstwie? Jakie sprawności istnieją? Jakie harcerki i harcerze mogą sprawności realizować? - już opowiadam.
Kilka podstawowych spraw zanim wejdziemy głębiej:
realizowanie każdej sprawności łączy się z otwarciem oraz zakończeniem próby na tę sprawność. To, kto może otwierać i zamykać próby i jak wygląda ich monitorowanie lekko się od siebie różni w zależności nie tylko od tego w jakiej organizacji jestesteś czy w jakim kraju mieszkasz. Każde środowisko ma swoje lekkie przyzwyczajenia - przynajmniej tak mi się wydaje i nie o tym jest ten post. Do meritum - żeby była sprawność, musi być próba
sprawności można zdobywać: w ZHP Świat - indywidualnie lub grupowo (np. drużyną na biwaku), w Polsce - indywidualnie (grupowo zdobywa się tropy)
zarówno Organizacja Harcerek jak i Organizacja Harcerzy rozdzielają sprawności harcerskie od wędrowniczych. Sprawności harcerskie są okrągłe, wędrownicze - kwadratowe. W Polsce zarówno harcerz, harcerz starszy jak i wędrownik nosi na mundurze sprawności kółeczka. Każda sprawność harcerska ma kilka poziomów trudności - co oznacza ilość gwiazdek przy wymaganiach na daną sprawność - jeśli więc harcerz starszy czy wędrownik chce zdobyć daną sprawność, wtedy realizuje próbę na sprawność dostosowaną do jego poziomu. Jeszcze będę o tym wspominać
parę razy już zdarzyło mi się usłyszeć pytanie czy można realizować sprawności z ‘tej drugiej organizacji’. Z tego co wiem - nikt tak nie robi. Zarówno ZHP w Polsce jak i ZHP Świat mamy ‘swoje’ sprawności których - w obu przypadkach jest naprawdę bardzo dużo - ale kto wie? Może teraz jak mamy podpisaną umowę, to pojawi się jakaś ‘pula’ sprawności dla obu organizacji? Ciekawie by było!
w ciągu ostatnich paru - parunastu lat próby na sprawności w Polsce uległy dużej transformacji. Inaczej wyglądały próby na sprawności gdy ja je zdobywałam jako harcerka, inaczej prezentują się dzisiaj. Sprawność - naszywka, którą harcerz później nosi na mundurze - z tego co rozumiem - wygląda tak samo, ale wymagania są inne.
Dla przykładu:
Znajdziesz poniżej wymagania na sprawność, gdzie ilość gwiazdek oznacza poziom 'zaawansowania'. Możesz również kliknąć tutaj żeby przyjrzeć się tej i innym sprawnościom z bliska.
Wymagania I gwiazdki:
Każda organizacja może się poszczycić ogromną liczbą sprawności możliwych do zdobycia przez harcerza czy harcerkę. Zostawiam Ci linki tu, tu i tu, abyś mogła Druhno i mógł Druhu w swoim czasie przejrzeć konkretne kategorie czy dane sprawności, jeśli Cię to interesuje.
ZDOBYWANIE SPRAWNOŚCI
W Kanadzie usłyszałam kiedyś, że drużyna powinna zdobyć w ciągu roku 2 - 3 sprawności max. Jakiś czas po tym potwierdził mi to również Druh Jarek - że u harcerzu w WB sprawa wygląda podobnie. Gdy próbuję sobie przypomnieć czy pamiętam tego rodzaju wytyczne z Polski, niestety tego nie pamiętam. Gdy myślę o pracy w drużynach harcerskich myślę, że te zdobycie 2 - 3 sprawności w ciągu roku wychodziło bardzo naturalnie. Od paru lat jest podział sprawności /=/ tropy, więc jestem pewna że ten rozdział przyczynił się na ilość sprawności zdobywanych samodzielnie przez harcerkę lub harcerza w Polsce. Sprawności harcerz może zdobyć już jedynie indywidualną ścieżką, i to ile ich zdobędzie w ciągu roku zależy tylko i wyłącznie od niego.
Zarówno w Organizacji Harcerek jak i w Organizacji Harcerzy każda sprawność ma ściśle określone wymagania w próbie. Trochę w zależności od sprawności, ale w ZHP w Polsce niektóre zadania na sprawności skonstruowane są taki sposób, że pozwalają na pewną dowolność i ‘dopasowanie’ próby do harcerza. Poniżej podsyłam Ci przykładowe próby na sprawności, żebyś mogła / mógł zobaczyć o co mi chodzi.
Chyba nie mam nic więcej dzisiaj do dodania. Sprawności to temat który trudno omawia się ogólnie, bo ich celem jest przecież rozwój indywidualny. Jeśli jest coś, co Cię interesuje i czego nie pokryłam w tym wpisie daj proszę znać w komentarzu - bardzo chętnie odpowiem i poruszę wszystkie interesujące Cię kwestie
Za tydzień mały wpis o tropach!
Ściskam i pozdrawiam Cię serdecznie,
Magda
Komentarze